BUDAPEŞTE
Avrupa'nın merkezinde yer alan Macaristan Cumhuriyeti, karayla çevrili bir ülkedir. 19 eyalet ve ülkenin başkenti Budapeşte'den oluşan Macaristan, 1999'da çıkarılan yasa ile 7 bölgeye ayrılmıştır. Budapeşte, Avrupa Birliği'nin 9. en kalabalık kenti olmasının yanı sıra ülkenin politik, ticari, endüstriyel ve kültürel merkezidir. Düz ve engebeli bir alan üzerinde yükselen başkent, Tuna Nehri'ni içine alan bir bölgede kuruludur. Yerleşim alanlarının yüksek bölümlerini oluşturan Castle (Kale) ve Gellert dağlarının yamaçlarından kentin düz alanlarına doğru akan Tuna Nehri, Budapeşte'nin merkezinden geçer. Yüksek dağların kenti muhtemel saldırılardan koruyacak bir set görevi görmesi ve Tuna Nehri'nin bereketli suları, Budapeşte'nin burada kurulmuş olmasının başlıca sebeplerindendir. Tarihi, Roma kenti Aquincum dönemine ( M.S. 89) kadar uzanan Budapeşte; 1873 yılında Buda, Pest ve Obuda'nın birleşmesiyle günümüzdeki haline kavuşmuştur. Budapeşte, termal hamamları ve mağaralarıyla ön plana çıkan bir kenttir. Orta Avrupa'nın Parisi ve Tuna Nehri'nin Kralı olarak da adlandırılan kent, panoramik manzaraları, Tuna Nehri'ndeki şehir turları, doğa harikası parkları, köprüleri, muhteşem adaları, parıltılı mimarisi, termal hamamları, mağaraları, müzeleri ve değerli kültürüyle Avrupa'nın en büyüleyici başkentlerinden biridir. Görülmeye değer manzaralar eşliğinde yapılan deniz turları ziyaretçilere büyük keyif verir. Tuna Nehri'nin ortasında bulunan Margitsziget Adası (Margaret Adası), kentin en güzel bölgesidir. Margaret ve Arpad köprüleri arasında uzanan Ada'da; 100.000 m2'lik bir park alanı, kentteki en geniş açık hava yüzme kompleksi, İngiliz, Fransız ve Japon bahçeleri, aqua park, geniş spor imkânları, Margitsziget Termal Oteli ve Margitsziget Grand Otel'i bulunur. Tuna Nehri'nin en büyük adası Csepel-sziget (Csepel Adası) ve Hajoyari-sziget ve Luppa-sziget adaları kentin diğer görkemli bölgeleridir. Kentte yer alan Tuna Nehri bent ve rıhtımları, Castle (Kale) yerleşim alanı ve Adrassy ut, UNESCO Dünya Mirası listesinde de yer almaktadır. Castle ilçesi; bulundurduğu 3 kilise, 6 müze, büyüleyici yapılar, caddeler ve meydanlar ile kentin en güzel bölgelerinden biridir. Fishermen's Bastion (Balıkçılar Burcu), kent manzarasının en iyi izlendiği yerdir. Tuna'nın çevresinde yer alan evler, köprüler, Parlamento, Greshem Sarayı ve Bazilika kentin tarihi ve panoramik yapısını ortaya koyan en güzel yerlerdendir. Andrassy ut (Andrassy Caddesi), Budapeşte'nin en ünlü caddesidir. Cadde, bulundurduğu Eklektik Neorönesans sarayı, meydanları ve müzeleriyle en cazip gezi alanlarından biridir.
Budapeşte Kaplıcalar Kenti olarak adlandırılır. Kent, başta termal sular olmak üzere önemli doğal kaynaklara sahiptir. Bu sulardan yararlanarak çok sayıda kaplıca inşa edilmiştir. 16. yüzyıl Türk hamamları ve kente özgü termal kaplıcalar kentin en değerli hazinesini oluşturur. Gellert, Kiraly, Csaszar, Rac, Kukacs, Szechenyi ve Ruda kentteki kaplıcalar arasında yer alır. Gellert Tepesi yamacında bulunan Buda'daki Gellert Hamamları turistlerin en çok uğradığı mekânlar arasındadır.
Budapeşte, termal hamamlarının yanı sıra mağaralarıyla ünlüdür. Kentte yaklaşık 200 mağara bulunur. Her biri kendine has bir şekle sahip bu mağaralar da yine termal suların ürünüdür. Varbarleng (Kale Mağarası), Sziklakapolna (Chapel in the Rock), Palvolgy Cave ve Szemlohegy Cave en bilinenleridir. Budapeşte, sayısız müzeye ev sahipliği yapar. Terror Haza (Pest), Ordu Tarih Müzesi (Miltary History Museum), Ludwig Çağdaş Sanatlar Müzesi (Ludwig Museum of Contemprary Art) ve Budapeşte Tarih Müzesi kentin başlıca müzelerindendir. Budapeşte, çok çeşitli ve karmaşık bir kültüre sahiptir. Tiyatrolar, opera evleri, sergi salonları, kütüphaneler, sanat galerileri, festivaller, özel etkinlikler, halk müziği, sahne sanatları ve dans şovları kentin kültürel yapısının en temel unsurlarıdır. Budapeşte festivaller kentidir. Her yıl çok sayıda özel organizasyona ev sahipliği yapar. Mart-Nisan aylarında yapılan Budapeşte İlkbahar Festivali ve Ekim ayında gerçekleştirilen Budapeşte Sonbahar Festivali kentin en önemli ve en büyük uluslararası iki kültürel organizasyonudur. Bu festivaller boyunca kentin çeşitli mekânlarında konserler, caz performansları, çağdaş dans ve tiyatro gösterileri, film gösterimleri ve sanat etkinlikleri düzenlenir. Köprü Festivali-Tuna Suyu Karnavalı (Haziran), Halk Sanatları Festivali (Ağustos), Yahudi'lerin düzenlemiş olduğu Yaz Festivali (Ağustos-Eylül), Noel Işıkları Müzik Festivali (farklı tarihlerde düzenlenir) ve Budapeşte Uluslararası İlkbahar Festivali (Mart-Nisan) kentte düzenlenen diğer başlıca festivallerdir.
Pest'de bulunan Macaristan Devlet Opera Evi, 1884 yılında dizayn edilmiştir. Avrupa'nın en iyi opera evlerinden biri olan bina, kentin en çarpıcı ve en güzel yapılarındandır. Burada sahnelenen muhteşem konserler, bale ve opera gösterilerine katılamasanız da mevcut rehberler eşliğinde kısa müzikal ve dans oyunlarını görebilirsiniz.
Budapeşte çok sayıda tiyatroya ev sahipliği yapmaktadır. Ulusal Tiyatro, Erkel Tiyatrosu, Budapeşte Opera Tiyatrosu, Madach Tyatrosu ve Trafo Çağdaş Sanatlar Evi kentin en önemli kültürel merkezleri arasında yer almaktadır. Erkel Tiyatrosu; Macaristan Devlet Operası'nın ikinci merkezi konumundadır. Kentte çok sayıda kütüphane de bulunur.
Budapeşte eğlence hayatı; barlardan spor aktivitelerine, kulüplerden meyhanelere geniş bir yelpazeye sahiptir. Sas Tepesi (Tajek u), Buda Tepesi (kentin kuzeyinde), Nepliget (People's Park, kentin güney batısında), Kent Parkı (Pest), Gellert Tepesi ve Margaret Adası kentin eğlenme ve dinlenme imkânı sunan başlıca doğa alanlarıdır.
Franz Liszt Meydanı ve Raday utca; bar, kafe, restoran ve eğlence kulüplerinin yoğun olduğu merkezlerdir.
Kentin sofistike kimliği kendini en çok mutfak kültüründe gösterir. Macaristan mutfağının en gözde yemeklerini tüm kent restoranlarında bulmak mümkündür. Macar mutfağı sadece baharatlı biber yemeklerinden oluşmamaktadır. Soğan, ekşi kaymak, yumurta, tereyağı ve şarap yerel lezzetlerin başlıca malzemeleri arasında yer alır. Et ve balık yemeklerinin yanında vejetaryenlere özel lezzetler de bulunur.
Halaszle (balık çorbası), Almaval toltott facan (elmalı sülün), Sult libamajszelet (tavada kızartılmış kaz ciğeri), Fogasszelet bakonyi modra (bonfile) ve Szarvastokany erdei gombaval (mantarlı geyik eti güveçi) geleneksel et lezzetlerindendir. Geleneksel restoranların çoğu müşterilerine rantott gomba (kızartılmış mantar), Trappista sajt (ekmek parçalarının arasında Trappist peyniri) ve yumurtalı aperatifler sunar.
Kentte; Amerika, Bavyera, Belçika, Britanya, Fransa, Çin, Hollanda, Yunanistan ve daha bir çok ülkenin lezzetlerini tatma imkânı bulabilirsiniz.
Kentin yöresel tatlıları arasında yer alan Strudel, Gundel pancake, somloi dumpling ve gesztenyepure (dövülmüş kremalı pişmiş kestane) farklı lezzetleriyle dikkat çeker.
Kent şarabı oldukça popüler olup çok lezzetlidir. Tokaj şarabı Şarapların Kralı olarak adlandırılır.
Buda, Aşağıkent (Downtown), Kent Parkı (City Park) ve Budafok, kentteki en kaliteli yemek mekânlarının bulunduğu başlıca yerlerdir.
Kentteki alışveriş dünyası; alışveriş merkezleri, büyük mağazalar ve kent pazarları aracılığıyla antikalar, sanat ürünleri, kitaplar, moda ürünler, yiyecek ve içecek, hediyelik ve yöresel eşyalar, sağlık ve güzellik ürünleri ve çok sayıda müzik ürünü sunar.
Budapeşte açık hava pazarlarıyla ünlüdür. Central Market Hall, Rakoczi ter Pazarı, Hold utca Pazarı, Hunyadi ter Pazarı, Klauzal ter Pazarı ve Batthyany ter Pazarı Budapeşte'nin en önemli altı pazar merkezidir. Bu pazarlardan en az birini ve Escari Bit Pazarı'nı mutlaka gezmeniz gerekir. Pest Caddesi'nde bulunan Falk Miksa utc, antika satan mağazaların bulunduğu en önemli alışveriş yerlerinden biridir. Escari ve Budapeşte bitpazarlarında ikinci el kitap ve antikalar bulabilirsiniz. Pinter, Nagyhazi Galerisi ve Muzeum korut, kitap ve antikaların satıldığı diğer önemli alışveriş yerleridir. Kentten ayrılmadan önce Tokaj şarabı, acı baharatlar (unicum), Herend porseleni ve Frantz Liszt'e ait senfonik şiir albümlerini satın almalısınız.
Budapeşte'de her türlü uluslararası ve yerel eşyanın satıldığı sayısız alışveriş merkezi ve mağaza bulunur. Nugati ter ve Lehel ter arasında yerini almış olan West End City Center (Pest), kentin en büyük alışveriş merkezidir. Ayrıca Mammut, Duna Plaza, Arkad da alışveriş için diğer önemli isimlerdir.